Với việc đăng quang ngôi vị quán quân tại cuộc thi gạo ngon nhất thế giới lần thứ 11 (2019), ST25 của nhóm kỹ sư Hồ Quang Cua (Sóc Trăng) đ
ược kỳ vọng như chìa khóa vàng mở ra cánh cổng để gạo thương hiệu Việt Nam đường hoàng vươn ra biển lớn.
Nhưng sự thật không như kỳ vọng...
Nhức nhối... v&i
grave; “hạng nhất”
Đổ chuông nh
ưng không nghe máy, hạn chế trả lời tin nhắn... Đó l&a
grave; trạng thái điện thoại di động của kỹ sư Hồ Quang Cua, đại diện nhóm tác giả của giống lúa ST25, cho ra gạo đạt Giải gạo ngon nhất thế giới năm 2019.
Không thể tiếp cận trực tiếp, chúng tôi đ&a
grave;nh phải đi “đường v&o
grave;ng” bằng cách liên lạc với GS.TS Võ T&o
grave;ng Xuân, “cha đỡ đầu” của giống lúa ST25, người vừa đ
ược Chính phủ Nhật Bản tặng Huân chương cao quý “Mặt trời mọc”. Chiều muộn, nhưng vừa nghe tôi nhắc đến chuyện “gạo ST25”, GS.TS Võ T&o
grave;ng Xuân nói ngay: “Em tới đi, chúng ta có cả buổi tối”.
Đã bước qua tuổi 83, nhưng “nh&a
grave; khoa học của nông dân” vẫn mạnh khỏe v&a
grave; trí nhớ rất tốt. “Đúng l&a
grave; thời gian gần đây kỹ sư Hồ Quang Cua hạn chế liên lạc qua điện thoại với bên ngo&a
grave;i. Ngay cả khi vị lãnh đạo muốn liên lạc để chuẩn bị tôn vinh s
ản phẩm gạo ST25 cũng không đ
ược hồi âm”, giọng GS.TS Võ T&o
grave;ng Xuân trầm xuống: “Tất cả cũng do ST25 m&a
grave; ra”. Theo GS.TS Võ T&o
grave;ng Xuân, qua tâm sự, kỹ sư Hồ Quang Cua cho biết đang trong tâm trạng chán nản v&i
grave; lúa, gạo ST25 bị l&a
grave;m nhái, l&a
grave;m giả để kinh doanh công khai trên thị trường m&a
grave; chưa đ
ược xử lý “đến nơi, đến chốn”.
Trước đó, v&a
grave;o cuối năm 2021, kỹ sư Hồ Quang Cua đã đệ đơn lên cơ quan chức năng cầu cứu nạn “ăn cắp” nhãn hiệu "The Worlds Best Rice" (gạo ngon nhất thế giới) m&a
grave; Tổ chức Thương nhân lúa gạo to&a
grave;n cầu (TRT) đã cấp cho s
ản phẩm gạo ST25. Bởi trước đó v&a
grave;o tháng 5/2021, TRT đã cảnh báo ST25 của kỹ sư Hồ Quang Cua có thể mất quyền dự thi do nhiều công ty ở Việt Nam tự ý gắn mác "gạo ngon nhất thế giới" trên s
ản phẩm bán ra thị trường. D&u
grave; sau đó, ST25 vẫn đ
ược TRT xét cho dự Giải gạo ngon nhất thế giới năm 2020.
Nhưng chính sự “may mắn” đó đã lôi ông v&a
grave;o ồn &a
grave;o khác. Năm 2020, tiếp tục gửi ST25 tham dự cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới v&a
grave; đạt giải Nh&i
grave;, lập tức ông Hồ Quang Cua đón nhận rừng “búa r&i
grave;u” dư luận. Có người c&o
grave;n nặng lời chê ông “dại dột” khi mang Hoa hậu đi thi để trở th&a
grave;nh Á hậu. Chuyện đúng - sai đến nay tạm lắng xuống, nhưng có vẻ như vẫn chưa biết đến khi n&a
grave;o hạ hồi phân giải....
Nhưng thực tế cho thấy ông Hồ Quang Cua v&a
grave; ST25 đã “bầm dập” ngay sau khi đăng quang ngôi vị gạo ngon nhất thế giới. Lễ trao tặng vừa kết thúc, giới nông nghiệp trong nước rộ lên những thông tin đi ng
ược lại sự hồ hởi của triệu người Việt khi thắc mắc chuyện ST24 hay ST25 thực sự l&a
grave; “nhân vật chính” với những lời thiếu thiện chí. Th?
?m chí một người có học vị, học h&a
grave;m c&o
grave;n viết lên mạng xã hội những lời cay nghiệt: “Buổi sáng TRT công bố ST 24 đạt giải Nhất nhưng sang buổi chiều lại luộm thuộm công bố l&a
grave; ST25”. Thật l&a
grave; nhức nhối cho gạo ngon nhất thế giới.
Nhóm cán bộ Trường Đại học An Giang nghiên cứu giống lúa.
“Chiếc phao” mắc cạn
Thật ra, trước khi ST25 của ông Hồ Quang Cua đăng quang ngôi vị gạo ngon nhất thế giới, với việc l&a
grave;m chủ đ
ược công nghệ, các cơ sở lai tạo tại ĐBSCL đã tạo ra nhiều giống lúa mang đậm dấu ấn Việt Nam, như OM của Viện Lúa ĐBSCL, LT của Tập đo&a
grave;n Lộc Trời... cho ra gạo chất lượng “nổi đ&i
grave;nh, nổi đám”, như: OM4900, OM18, OM5451, LT28... Th?
?m chí, có nhiều giống lúa cho phẩm chất gạo ngon, đạt giải thưởng cao tại một số cuộc thi do các nước tổ chức.
Điển h&i
grave;nh như gạo LT1 từng lọt v&a
grave;o top 3 tại Giải gạo ngon nhất thế giới v&a
grave; LT28, OM18 lần lượt đạt giải Nhất v&a
grave; giải Nh&i
grave; ở phân khúc gạo thơm v&a
grave; gạo trắng tại Hội nghị Thương mại gạo đại lục lần thứ 5 đ
ược tổ chức tại Trung Quốc (2018). Tuy nhiên, do nhiều lý do khách quan v&a
grave; chủ quan, gạo các giống lúa n&a
grave;y chưa tạo đ
ược hiệu ứng xã hội như ST25 khi tạo ra những cơn “cháy h&a
grave;ng” kéo d&a
grave;i khá lâu ở nhiều địa phương trong nước.
Theo nhiều chuyên gia nông nghiệp, ST25 đã tạo dựng đ
ược dấu ấn niềm tin cho khách h&a
grave;ng trong nước v&a
grave; quốc tế m&a
grave; trước đó nhiều giống lúa chưa l&a
grave;m đ
ược. Đó cũng l&a
grave; lý do khiến Việt Nam l&a
grave; cường quốc xuất khẩu gạo, nh
ưng không chỉ khó chen chân v&a
grave;o thị trường cao cấp để bán với giá cao, m&a
grave; c&o
grave;n tự “đánh mất giá” ngay ở thị trường b&i
grave;nh dân. ThS Nguyễn Phước Tuyên, nguyên Trưởng ph&o
grave;ng Nghiên cứu khoa học - Thông tin (Sở NN&PTNT Đồng Tháp) đưa ra dẫn chứng: Năm 2021, Việt Nam xuất khẩu gạo đạt hạng nh&i
grave; thế giới về lượng (6,117 triệu tấn), đứng sau Thái Lan (6,237 triệu tấn) nhưng lại đứng hạng 3 thế giới về giá trị (3,286 tỷ USD/3,340 tỷ USD). Nguyên nhân chủ yếu l&a
grave; chưa thể bán mạnh v&a
grave;o các thị trường cao cấp.
Cụ thể, tại thị trường Mỹ, năm 2021, gạo Thái bán đ
ược 573.786 tấn, trong khi gạo Việt chỉ có 15.235 tấn. Th?
?m chí, gạo Việt Nam c&o
grave;n kém xa giá trị so với gạo Campuchia. Năm 2021, Việt Nam xuất khẩu lượng gạo gấp 10,11 lần so với Campuchia, nhưng về giá trị chỉ gấp 6,25 lần; đó l&a
grave; chưa kể Việt Nam nhập 3,52 triệu tấn lúa từ Campuchia...
Chính v&i
grave; thế, sự xuất hiện của d&o
grave;ng gạo từ giống lúa ST25 có m&u
grave;i thơm vượt trội so với nhiều giống gạo thơm trước đó, cộng với ảnh hưởng tâm lý “vô địch hoặc không có g&i
grave;” trong bóng đá... ST25 nhanh chóng đ
ược xem như chiếc phao cho gạo Việt ở thế trận sân nh&a
grave; v&a
grave; cả vươn ra biển lớn.
Ở đây xin nói thêm tự h&a
grave;o về sự ra đời của giống lúa ST25. Năm 1990, đ
ược đồng nghiệp từ Viện Lúa quốc tế (IRRI) gửi tặng giống lúa Khao Dawk Mali 105 của Thái Lan k&e
grave;m thông tin: hạt d&a
grave;i, thơm, ngon cơm..., GS.TS Võ T&o
grave;ng Xuân giao cho học tr&o
grave; có niềm đam mê lúa giống l&a
grave; kỹ sư Hồ Quang Cua ở Sóc Trăng. “Cái hay của nhóm nghiên cứu của kỹ sư Hồ Quang Cua ở đây l&a
grave; đã “chuyển hóa” giống lúa trung m&u
grave;a th&a
grave;nh lúa cao sản ngắn ng&a
grave;y v&a
grave; đưa gen m&u
grave;i thơm từ giống gạo thuần Việt v&a
grave;o l&a
grave;m thay đổi hương thơm so với giống cũ. Nói cách khác hơn, ST25 như đứa con Việt thế hệ mới”- GS Võ T&o
grave;ng Xuân nhấn mạnh. Chính v&i
grave; thế m&a
grave; ST25 đã tạo cho m&i
grave;nh nội lực m&a
grave; trước đó chưa có giống lúa n&a
grave;o trong nước có đ
ược.
“Sau nhiều năm đ
ược biết đến như quốc gia chuyên xuất khẩu lúa với giá thấp v&i
grave; chất lượng chưa cao, việc liên tiếp gi&a
grave;nh thắng lợi tại cuộc thi gạo có uy tín trên thế giới của gạo ST24 v&a
grave; ST25 như l&a
grave; tấm “hộ chiếu đa quốc gia” cho gạo Việt Nam rộng đường chiến thắng trên sân nh&a
grave; v&a
grave; vươn ra biển lớn”-ThS Nguyễn Phước Tuyên nhận định. Tuy nhiên, đáng buồn hơn l&a
grave; trong lúc chiếc phao n&a
grave;y chưa kịp ho&a
grave;n chỉnh cho vai tr&o
grave; đầu t&a
grave;u để bắt đầu h&a
grave;nh tr&i
grave;nh mới cho xuất khẩu gạo th&i
grave; đã “mắc cạn” ngay tại sân nh&a
grave; bởi nạn l&a
grave;m giả của người trong nước.
PGS.TS Dương Văn Chín, nguyên Phó Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL cho rằng, Việt Nam có c&a
grave;ng nhiều giống đạt huy chương v&a
grave;ng, Giải gạo ngon Nhất thế giới, khu vực c&a
grave;ng tốt. “Đây sẽ l&a
grave; các chiến sĩ xung kích để xây dựng phân khúc gạo thơm cao cấp cho Việt Nam. Bởi hiện nay nước ta chỉ có gạo thơm l&a
grave;ng nh&a
grave;ng như Jasmine 85, N&a
grave;ng Hoa 9 , OM 4900 , Đ&a
grave;i Thơm 8...
Tuy nhiên cũng hy vọng trong tương lai The Rice Traders sẽ cải tiến qui chế thi. Giống n&a
grave;o đạt giải nhất rồi th&i
grave; không cho thi nữa để có thể phát hiện những giống mới tốt hơn. Sau mỗi 5 năm sẽ tổ chức cho các giống đã đạt giải như thi siêu hoa hậu”, PGS.TS Dương Văn Chín chia sẻ thêm.
(Theo Công An Nhân Dân)
Nguy cơ gạo Việt mất cơ hội thi: Ngẫm chuyện thương hiệu...
Doanh nghiệp bắt buộc phải tôn trọng bản quyền thương hiệu, đồng thời Việt Nam phải nghĩ đến chuyện xây dựng thương hiệu gạo quốc gia.
Nguồn bài viết : Xổ số hôm qua