Trên vùng biên viễn quanh năm mù sương,
ngư???i cơ tu ở Tây Giang (Quảng Nam) có một loại “rượu” đặc biệt, gọi là rượu Tr’đin.
Không phải chưng cất từ men với gạo trên ngọn lửa hừng hực như vẫn thường thấy, thứ rượu ấy được chiết xuất từ những giọt nhựa của một loại cây quý, tinh hoa của núi rừng là Tr’đin.
Sinh sôi hồn rừng
Trên miền biên viễn Khu 7, một cái tên bao gồm 4 xã giáp biên là Tr’hy, Ch’ơm, A xan và Gary ở khu vực huyện Tây Giang (Quảng Nam) có một loài cây được xem là đặc sản của thiên nhiên ban tặng đồng bào dân tộc Cơ Tu, đó là rượu Tr’đin. Thứ n?
?ớc từ loài cây “đủng đỉnh” hoặc “móc rượu” là một thứ n?
?ớc uống đặc biệt có men say nồng phổ biến ở núi rừng Tây Giang này lâu nay đã được
ngư???i dân bản xứ chế biến thành thứ rượu trời hảo hạng.
Anh Bh’ling Khôi (ở xã Tr’hy, huyện Tây Giang) dẫn chúng tôi đi tìm những cây rượu trời cách cửa khẩu chừng 5 km. Trên những thân cây đã treo sẵn một chiếc can nhựa, nối với thân bằng một ống nứa. N?
?ớc từ thân cây nhỏ giọt theo máng xuống can nhựa. Anh Khôi bảo rằng, đây là thức uống độc đáo của
ngư???i Cơ Tu. Anh bộc bạch,
ngư???i Cơ Tu còn có rượu T’vạt (đoát), Adương (song mây) uống rất ngon và bổ. Nhưng, “Thiên hạ đệ nhất tửu Trường Sơn” vẫn là rượu Tr’đin, được khai thác từ cây Tr’đin. Mùa xuân, mùa hè
ngư???i Cơ Tu uống rượu T’vạt; mùa thu, mùa đông
ngư???i Cơ Tu uống rượu Tr’đin. Các làng
ngư???i Cơ Tu miền sơn c?
?ớc Quảng Nam nơi nào cũng có cây T’vạt nhưng cây Tr’đin thì chỉ có ở Tây Giang, nơi sát biên giới Việt - L
ào.
Khai thác “rượu trời” từ ng?
?n cây.
Tr?
?ớc tiên, bằng con mắt “nhà nghề”, một
ngư???i chỉ nhìn lên cây Tr’đin là xác định được cây có trúng thời điểm đục thân ra n?
?ớc không. Khi đã xác định chính xác,
ngư???i Cơ Tu làm cầu thang lên giàn bằng nhiều cây lồ ô buộc vào nhau chắc chắn, sau đó leo lên giàn ngồi đục.
Để có rượu,
ngư???i Cơ Tu lấy vỏ cây chuồn, loại cây này có 2 loại: apăng và zuôn, lột ra phơi khô và ngâm vào ống đựng n?
?ớc Tr’đin, dung dịch sẽ lên men. Rượu có vị thơm như sâm-panh hơi chát làm tê tê đầu lưỡi. Tuy nhiên, theo
ngư???i dân nơi đây cho biết, thì muốn lấy được rượu Tr’đin nà
y cũng không dễ, phải có
ngư???i biết lấy mới lấy được. Người này phải có kinh nghiệm trong việc tìm cây, tìm điểm để khoét lỗ, lấy rượu hoặc phải có “mẹo”.
Anh Khôi bảo cây Tr’đin thường mọc ở những nơi ẩm ướt, nhất là những khu vực gần khe hoặc suối. N?
?ớc từ cây Tr’đin có màu trắng đục, vị ngọt như đường. Rượu Tr’đin đem cho trẻ con và phụ nữ uống thì không bỏ apăng là loại vỏ cây cho n?
?ớc lên men, n?
?ớc sẽ ngọt lịm và thơm ngon như hương vị đường thốt nốt.
Muốn lấy thứ “rượu trời” này,
ngư???i dân phải bắc giàn lên ng?
?n cây.
Trung bình, mỗi ngày cây Tr’đin to cho khoảng 5-10 lít. Muốn lấy rượu Tr’đin thì phải dùng dao, rựa đục vào thân cây Tr’đin. Tính từ ngọn xuống chừa lại 4 cuống lá già, tại cuống lá già thứ tư từ trên xuống, đục đối diện với cuống lá này thấy ở trong đọt trắng mềm là khả năng ra n?
?ớc nhiều;
ngư???c lại, nếu đọt trong cứng vàng thì n?
?ớc ít. Người dân nơi đây thường dùng dao thật sắc xén phía trên ngọn, cố gắng làm sao cho vết cắt thật ngọt để ng?
?n cây đoác không bị thối và cho nhiều “rượu” trong thời gian dài. Nếu cây lâu năm, không bị sâu, ngày đầu tiên có thể hứng được cả chục lít “rượu”. Những bình rượu này tuy nằm trên cây cao nhưng cũng thu hút ong, bướm, chim, sóc, chuột... đến thưởng thức, cho nên xung quanh ống lấy rượu được đồng bào bịt lại bằng một loại bùi nhùi lấy từ bẹ cây Tr’đin. Mỗi cây Tr’đin trưởng thành cho khoảng 3-4 tháng mới hết, sau đó
ngư???i dân sẽ cho cây nghỉ lấy sức. Lần sau, muốn lấy tiếp phải dùng dao hớt ngắn đi một đoạn giúp cây cho “rượu” mới.
Rượu của trời, tình của làng
Anh Bh’ling Khôi thích thú kể rằng,
ngư???i làng đi lấy rượu theo từng nhóm bạn thân nhau hoặc cả gia đình. Bởi vậy, việc lấy rượu còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của
ngư???i dân. Không chỉ thế, khách dưới xuôi lên, muốn uống rượu, dù trời nắng hay mưa, đêm hay ngày,
ngư???i dân cũng sẵn sàng mời uống rượu, nếu thích còn mời cùng đi lấy rượu.
Tr’đin là loại cây thuộc họ dừa nhưng lại cho n?
?ớc từ thân cây.
Không chỉ riêng anh Khôi mà
ngư???i dân Cơ Tu ở vùng biên viễn này vẫn luôn tự hào rằng rượu Tr’đin là thứ “n?
?ớc trời” sạch tuyệt đối. Anh Bh’ling Đan khoe về đặc sản của làng mình, rằng: “Rượu Tr’đin như là cái hồn của rừng núi, đồng bào nơi đây. Từ già tới trẻ, ai cũng thích uống rượu Tr’đin. Đàn ông mà mê rượu, uống rượu này đến mấy thì chỉ có thêm khỏe, chứ không say sưa mà đánh vợ, bỏ nương rẫy đâu”.
Rượu Tr’đin có màu đục như n?
?ớc đậu nành, có mùi như mùi của bia và có có bọt sủi lên như bia thật mà lại có mùi men đặc trưng của rượu, khi uống vào thì không nóng rát như uống rượu mà mát. Đó cũng là lẽ mà phụ nữ trong làng này không bao giờ ngăn cản chồng đi tìm rượu trời. Vào những ngày lễ hội, mừng nhà mới, cưới hỏi trong thôn hoặc thu hoạch mùa, rượu đoác không thể thiếu. Vì thế, ngày tết cùng với những món ẩm thực quen thuộc như cá suối, thịt nướng, cơm ống tre... thì uống rượu Tr’đin trở thành một nét văn hóa đặc trưng của
ngư???i dân nơi đây.
Người dân dùng ống tre hứng “rượu trời”.
Đêm huyền hoặc miền rừng, bên chiếu rượu bày ra giữa mênh mông sương núi, những câu chuyện vui bắt đầu được kể. Người làng say sưa nói về rượu Tr’đin, về những chuyến đi lấy rượu của họ trong suốt cuộc đời. Và tiếng hát cũng bắt đầu cất lên vang vọng cả núi rừng. Các cụ già kể về những chiến công, những phong tục của dân tộc mình. Người trẻ thì ngồi nghe chăm chú trong cái say lưng chừng của rượu trời. Cái tình của họ hòa với đặc sản của núi rừng Tây Giang làm
ngư???i lên đây chơi hẳn ai cũng phải thấy xốn xang lòng. Cứ thế, rượu Tr’đin này cùng tồn tại song song với những nét văn hóa độc đáo của
ngư???i Cơ Tu nơi đây. Nó gắn bó máu thịt với
ngư???i dân, trở thành gia vị trong cuộc sống của họ.
Thời gian qua, khi khách du lịch trong và ngoài n?
?ớc thích thú với những tour du lịch tự trải nghiệm, họ đi qua những bản làng của
ngư???i Cơ Tu và được cư dân hiếu khách mời thưởng thức rượu Tr’đin. Họ không khách sáo, cứ uống và vui vẻ cho rằng đó là rượu “sâm-panh Tr’đin” đặc biệt này. Nhiều
ngư???i mua về làm quà và giới thiệu tới nhiều nơi khác.
Một thân cây Tr’đin đang cho “rượu”.
Để loại rượu này có nhiều hơn và giới thiệu được đặc sản với nhiều
ngư???i, nhiều địa phương ở nơi khác, một số thôn làng ở Khu 7 đã nhân giống và trồng loại cây Tr’đin này. Để có n?
?ớc cất rượu,
ngư???i Cơ Tu còn nhổ cây Tr’đin con mang về nhà trồng hoặc gieo hạt giống. Người có kinh nghiệm thường chọn lấy giống từ những cây to cao để lấy hạt dẹt (hạt cái). Cây Tr’đin thường ra mỗi năm 1 buồng, mỗi buồng có hàng vạn trái, mỗi trái 1-2 hạt. Đồng bào thường lấy hạt ở buồng ra thứ nhất, thứ nhì thì cây giống tốt hơn, về sau cho thu hoạch nhiều n?
?ớc hơn. Như tại thôn Arung (xã Bhalêê, huyện Tây Giang) có
ngư???i trồng hàng trăm cây Tr’đin để làm thương phẩm, thu hoạch lấy rượu. Như ông Ploong Cril (71 tuổi) có hơn 100 cây Tr’đin, hầu hết đã “cho rượu”...
(Theo An Ninh Thế Giới)
Kỳ lạ loại cây cho ra rượu thơm ngọt mát độc nhất Việt Nam
Tầm tháng 3 đến tháng 6, cây Đoát bắt đầu ra hoa,
ngư???i dân phải đợi hoa già, cắt bỏ phần hoa, chừa lại phần cuống hoa dài khoảng 2 gang tay để hoa không kết trái mới lấy được rượu.
Nguồn bài viết : Tải game Baccarat